‘IK GELOOF IN LEARNING ON THE JOB’

Van drop-out en bijstandsmoeder naar succesvol ICT-er en Tweede Kamerlid voor de PvdA. Astrid Oosenbrug heeft een wonderlijke loopbaan. Nu is ze onder meer voorzitter van het COC en coacht ze jongeren in de IT. ‘In de kern gaat het bij mij altijd over gelijkwaardigheid.’

Astrid Oosenbrug omschrijft zichzelf als iemand met een grote mond en het hart op de tong. ‘Wat je ziet, is wat je krijgt.’ Autodidact is ze ook. ‘Ik geloof in learning on the job: gewoon beginnen en dan leer je het vanzelf wel. Ik heb gelukkig vaak die kans gekregen. Dat gun ik anderen ook. Daarom zet ik me al jaren in voor jongeren die net als ik een lastige start hebben gehad en niet in het reguliere schoolsysteem passen.’

Je begon al op je vijftiende met werken…

‘Ik ben grotendeels opgegroeid in een naar pleeggezin en op mijn vijftiende ben ik op mezelf gaan wonen. Om in mijn levensonderhoud te voorzien, had ik allerlei uitzendbaantjes: productiewerk, horeca, thuiszorg. Eerst nog in combinatie met school, maar toen dat op mijn zestiende niet meer moest, ben ik met school gestopt.’

Op haar 23ste wordt Astrid moeder. Haar zoon blijkt veel extra zorg nodig te hebben en als na tweeënhalf jaar haar tweede zoon wordt geboren, stopt ze met werken. ‘Het domste dat ik ooit heb gedaan’, zegt ze, want haar relatie loopt op de klippen en ze blijft achter met niks. ‘Ik kwam in de bijstand met twee kleine kinderen, dat was heel zwaar.’

Hoe ben je uit de bijstand gekomen?

‘Ik wilde heel graag werken, want ik wilde mijn jongens een goed leven kunnen geven. Ik heb geknokt om een IT-opleiding te mogen volgen en nog tijdens de opleiding vond ik via via een baan voor twintig uur bij een internetprovider. Maar met die twintig uur hield ik minder over dan de bijstand. De manager, die heel tevreden over me was, bedacht toen: je krijgt een baan van veertig uur en werkt twintig uur thuis. Dat was een keerpunt in mijn leven: eindelijk had ik de boel financieel op orde en kon ik iets opbouwen.’

Je hebt vervolgens heel veel banen in de ICT en het systeembeheer gehad.

‘Een verhuizing, de geboorte van een tweeling – dat waren redenen om van baan te veranderen. Maar ik ben ook wel eens weggegaan omdat het niet beviel. Zeker in de ICT lagen de banen voor het oprapen, en ik kon dus eisen stellen. Zo heb ik altijd een goed salaris uit onderhandeld, maar geld maakt niet alles goed. Ik accepteer het niet als mensen niet goed met me omgaan: dan trek ik mijn mond open en als dat niet helpt, ga ik weg.’

Hoe ben je uiteindelijk in de Tweede Kamer terechtgekomen?

‘Ik was al actief bij de Rooie Vrouwen in de PvdA en gemeenteraadslid in Lansingerland. En daar viel ik blijkbaar op, want meerdere mensen zeiden dat ik me moest kandideren voor de Tweede Kamer. Ik heb me laten overhalen met het idee dat het toch niks zou worden, maar tot mijn stomme verbazing werd ik na twee pittige gesprekken op nummer 36 gezet. En de PvdA haalde die verkiezing, onder Diederik Samsom, 38 zetels, dus toen zat ik er in – dat was best een schok.’

En hoe ging het?

‘Ik was daar niet op mijn plek. Ik had het gevoel dat ik niet mezelf kon zijn, liep constant op eieren. Er was daar geen eerlijkheid en dat voelde heel onveilig. Het duurde ook lang voordat ze me serieus namen en het ging me allemaal veel te langzaam. Ik heb de periode afgemaakt en daarna ben ik gestopt.’

En toen werd je voorzitter van het COC, de belangenvereniging voor LHBTI’s.

‘Daar ben ik ook voor gevraagd. Ik maak me al mijn hele leven hard voor een wereld waarin iedereen zichzelf mag zijn. Ik weet hoe het is om je een buitenstaander te voelen, en zogenaamd ‘anders’ te zijn: dat was ik in het pleeggezin, dat was ik in de ICT, als vrouw in een mannenwereld, dat was ik als enige zonder diploma in de Tweede Kamer, dat ben ik als biseksueel in een heterodominante wereld. In de kern gaat het bij mij altijd over gelijkwaardigheid, over een wereld waarin plek is voor iedereen.’

En je schoolt en coacht ook jonge IT-talenten?

‘Daarin komt alles samen waarvoor ik me altijd heb ingezet: het veiliger maken van de digitale wereld en jongeren, die net als ikzelf, een lastige achtergrond hebben een steuntje in de rug geven. Nu doe ik het allemaal nog vrijwillig, maar over een tijdje hoop ik directeur te zijn van mijn eigen school: de DIVD Academy. En dan is het af. Daarmee kan ik me wel tot na mijn pensioen vermaken.’