‘WE HEBBEN ONS BEVRIJD VAN DE ANGST’

In een land waar bijna iedereen in armoede leeft, is een vakbond van levensbelang. Peter Gift Mutasa (44), voorzitter van de Zimbabwaanse vakbondsfederatie ZCTU, voert met gevaar voor eigen leven sinds 2016 de vakbeweging aan. Dankzij de nominatie van de FNV-werkgroep Sub Sahara Afrika ontving hij in juni de 16de Febe Elizabeth Velasquez Vakbondsrechtenprijs.

Vakbondsleider, vader van drie kinderen en student. Peter Mutasa is een drukbezet man. Zijn dagen worden als vanzelf gevuld. Is het niet door de actualiteit in het land of binnen het gezin, dan is het wel door zijn studie. Maar hij prijst zich gelukkig dat er even geen aanklachten tegen hem lopen, ook al voelt hij zich niet vrij. ‘We worden nog altijd geschaduwd, overal, en we zijn nooit veilig. Je weet nooit wat er morgen gebeurt.’

BIJNA IEDEREEN ARM

Sinds Mutasa in 2016 is gekozen tot voorzitter van de ZCTU heeft hij zijn universitaire studie Openbaar Beleid en Bestuur afgerond en is hij aan een rechtenstudie begonnen. ‘Daarna wil ik nog een doctoraal halen over sociale zekerheid.’ De reden: op dit moment kan 83 procent van de werknemers nauwelijks voedsel betalen door de armoede die is ontstaan nadat in Zimbabwe de oude munteenheid is heringevoerd. ‘Bijna iedereen leeft in armoede, zo’n 40 procent zelfs in extreme armoede. De overheid faalt in het oplossen van dit grote probleem. Mensen zijn zeer kwetsbaar. De vraag wat de overheid kan doen voor deze kwetsbare mensen, houdt me constant bezig.’

NIET ZONDER GEVAAR

ZCTU probeert binnen de sociale dialoog met de overheid en werkgevers hervormingen door te voeren. Dat doet de bond onder meer door via stakingen de druk op te voeren. ‘We werken, samen met andere vakbonden, opnieuw toe naar een nationale staking.’ Dit soort acties is niet zonder gevaar. In 2019 kwam het geweld tot een hoogtepunt, toen werknemers gehoor gaven aan de oproep om thuis te blijven, uit protest tegen de absurd hoge prijzen van diesel en andere goederen. Grond- en luchtmacht werden ingezet en velen werden gearresteerd.

‘Het was zo schokkend wat er gebeurde, dat onze leden zeiden: “Wij hebben niks meer te verliezen. Economisch gaat het zo slecht, we kunnen amper eten kopen. Als wij nu niet opstaan, doet niemand het.” Dat was het keerpunt.’ Mutasa, die zelf ook meerdere keren is gearresteerd, verhaalt ook van razzia’s, ontvoeringen en martelingen. Zelfs zijn vrouw en kinderen zijn niet veilig.

EEN SCHUILPLAATS

Mutasa is blij met de FNV Vakbondsrechtenprijs. ‘Deze prijs is voor ons allemaal, want er zijn vele helden en heldinnen in ons land. Wij hebben ons bevrijd van de angst. Als wij onderduiken, verblijven we bij leden die ons met gevaar voor eigen leven en dat van hun familie een schuilplaats bieden. Deze prijs geeft moed, het voelt als solidariteit en steun.’